“Register van Acten en Register van Verpondingen” 

Toelichting

Deze twee registers bevatten de basisgegevens van de overzichten, die op Actum Woudrichem onder het keuzemenu ‘Vestingstad’, zijn gepresenteerd.                                             

In de website Actum Woudrichem zijn voor de periode 1480 tot 1832 overzichten gegeven van de namen van de eigenaren van de percelen binnen de vestingwallen. Deze gegevens zijn gerangschikt per straatdeel naar ligging (huisnummer) en jaartal. Al deze gegevens zijn ontleend aan archiefstukken zoals die in het Streekarchief ‘Salha’ zijn opgeslagen. Dat zijn hoofdzakelijk schepenboeken, soms rechtsgedingen en enkele notarisregisters. Verder heeft de magistraat voor een aantal jaren lijsten met namen van perceeleigenaren opgesteld, waarbij wel de straatnaam, maar niet de locatie is vermeld. Dit zijn belastingopgaven (verpondingen geheten) of diende een specifiek doel, zoals de inkwartiering van militairen en de veiligheids voorziening met brandemmers. De beschikbare informatie tot 1579 is beperkt. Wel zijn voor het jaar 1555 namen bekend. Die zijn, elders in deze website, vermeld in de notitie ‘huiseigenaren in 1555’.

De wijze waarop de gegevens door mij in de overzichten zijn verwerkt geeft de mogelijkheid om voor elk willekeurig perceel in een te kiezen tijdvak te zien wie toen eigenaar was en wie de buren waren. Evenwel bestaat niet de mogelijkheid om met een ‘zoekfunctie op naam’ personen in de tabellen te vinden. Dit blijkt de toegankelijkheid van de gegevens te beperken. De toevoeging met deze twee registers komt daarin hopelijk tegemoet.

Op basis van de aantekeningen, die Johanna en ik maakten tijdens het leeswerk, heb ik destijds excelfiles samengesteld, waarin ik de gegevens, vaak in verkorte vorm, weergaf. Deze files heb ik gebruikt om de overzichten samen te stellen, maar ze zijn, door de verkorte notatie, feitelijk niet geschikt voor publikatie. Het register van acten bestaat uit ca 1340 regels gerangschikt op datum. Lang niet alle gegevens daarvan leveren voldoende bruikbare informatie voor de overzichten. Zo zijn bij voorbeeld in sommige opgaven wel familierelaties te vinden, echter zonder verwijzing naar de ligging van een eigendom. De lijst bevat ook enkele ommissies in de referenties,

Het register van verpondingen geeft de datum weer in kolommen en de locatie per regel gaande volgens de zogeheten looproute van de belastinggaarder. Ook in dit register waren afkortingen van namen onvermijdelijk om binnen de beschikbare kolombreedte te passen.

Ondanks de genoemde tekortkomingen heb ik besloten deze excelfiles te kopiëren en aan de site toe te voegen. Ze zijn separaat te vinden middels ‘Register van Acten’ en ‘Register van Verpondingen’. Op deze vorm is een zoekfuncie toepasbaar waarbij dient te worden bedacht dat de huidige spellingsregels niet golden en dat schrijfwijzen konden afwijken van de nu gangbare. Zo is bij voorbeeld de naam ‘van Dalen’ soms genoteerd als ‘van Daelen’ en soms als ‘van Daalen’. Een ander voorbeeld is de naam van een (vermoedelijk) Schotse militair met de naam ‘Stuart’. Die kan voorkomen als ‘Stuwart’en ook als ‘Stuwaard’. Ook door de verkorte notatie kunnen verminkingen van namen zijn ontstaan.

Het eerste register (Acten) is in principe, voor zover van toepassing, geordend volgens onderstaande indeling:

ref.. jaar,mnd,dag                                                                 verkoper     koper     huis     ten oosten     ten westen     ten zuiden    ten noorden   bron
(omdat enkele namen niet binnen het beschilbare kadervakje passen, zijn sommige omschrijvingen een of enkele kolommen verschoven.)

De ref is een volgorde-nummer. Onder verkoper of koper kan evengoed een schuldeiser of een rentebrief of soortgelijke informatie beschreven staan. Het register bestaat uit 16 genummerde bladzijden, waar op elke bladzijde 85 regels op volgorde van datum zijn weergegeven.

Het tweede register, (Verpondingen) is geordend volgens de jaren:
1600,    1604,    1611,    1619,    ruiters 1674,    brandemmers 1676,    1720,    1725,    1732,    1733,    1772/1773,    1814,    1832,    kad nr
Het kadasternummer is het nr dat in 1832 was toegekend.
De reeks begint in de Hoogstraat aan de noordzijde, gaande van west naar oost en volgt de looproute.
Het register bestaat uit 6 genummerde bladzijden. Door het vervallen van percelen, of het splitsen ervan, komen in de rijenorde soms open vakken voor. In de oorspronkelijke opgaven liepen de naamreeksen gewoon door. Die open plekken zijn dus al een vorm van bewerking van de gegevens.

                                                                       Woudrichem,                       3-08-2020,                      Ferd van Roode